OK tản mạn

Có lẽ trên thế giới, không ngôn ngữ của nước nào lại có một từ thông dụng như chữ OK của Mỹ.
Bạn không thể nào nói rằng, bạn là một người Việt Nam thuần túy, bạn muốn giữ sự trong sáng của ngôn ngữ nước nhà, bạn không dùng loại ngôn ngữ lai căng, nghĩa là pha thêm ngoại ngữ vào, khi bạn phát biểu.
Tôi tin sự bảo tồn ngôn ngữ của bạn. Thế nhưng, tôi đố bạn tránh được từ OK đấy. Một ngày ít nhất, bất cứ một con người, có khả năng nói, bất cứ một ngôn ngữ nào - mà có thể không xài đến chữ OK.

Không ai có thể ngờ, một từ xuất phát từ một trò đùa, đã trở thành một sản phẩm vĩ đại nhất của nước Mỹ vì nó phản ảnh văn hóa, tư duy của dân Mỹ, và trên thế giới, không một dân tộc nào là không dùng tới nó. (nói hoặc ra dấu...)

Nhưng tôi cam đoan với bạn, chúng ta dùng từ ngữ OK một cách không thắc mắc, và cũng không hề quan tâm tìm kiếm xuất xứ, cùng ý nghĩa thâm sâu cũng như nội dung của nó. Chúng ta chỉ hiểu đại khái OK là… OK. Là được, đường được, không xấu mà cũng không tốt lắm. Vầy vậy thôi. Theo kiểu đại khái chủ nghĩa.

Có nhiều giai thoại về xuất xứ của OK. Ở đây chỉ xin kể ba giai thoại. Từ này xuất phát do một trò đùa. Ngày 23 tháng 3 năm 1839, một tờ báo ở Boston dùng từ này đầu tiên và giải thích rằng OK là chữ viết tắt của “all correct” - mọi sự đều chính xác. Nhưng tại sao lại chính xác khi “O” không phải là chữ đầu của all và "K" cũng không phải là chữ đầu của correct? Do đó, ngay từ đầu, những gì gọi là chính xác cũng chưa hẳn là chính xác mà chỉ tương đối, chỉ OK.

Một năm sau đó, năm 1840, ông Martin Van Buren ra tranh cử tổng thống một lần nữa. Ông này vốn xuất thân từ khu Kinderhood của New York. Những người ủng hộ ông tái tranh cử gọi ông là Lão già ở Kinderhood - Old Kinderhood. Và nhiều nơi ở trên đất Mỹ lập ra những nhóm ủng hộ ông lấy tên là OK Club. Thế là cái từ này gây ồn ào trở lại.

Người ta đồn rằng Tổng Thống Andrew Jackson, lãnh đạo Hoa Kỳ từ năm 1829 - 1837 hay phê “OK” vào các văn thư trình lên ông để tỏ ý chấp thuận. Trong vòng 20 năm sau đó, các vị lãnh đạo trong cách ngành nghề khác cũng bắt chước lối phê này để ra cái điều mình cũng làm giống tổng thống.
Ông Allan Metcalf nói, sự thực thì Tổng Thống Jackson không hề phê OK vào các văn thư, nhưng tin đồn đó đã tạo ra một phong trào và giúp biến từ này thành một từ thông dụng.

Allan Metcalf viết nguyên một cuốn sách nói về OK.
Ông nói OK không chỉ là một từ ngữ vĩ đại, nó còn là một từ ngữ quan trọng, một sản phẩm thành công nhất mà người Mỹ xuất cảng đi khắp thế giới. Nó còn bao gồm triết lý sống và cách suy nghĩ của người Mỹ. Cái hay của nó là chỉ vỏn vẹn hai mẫu tự mà vừa đẹp lại vừa đơn giản, vừa tiết kiệm.
Nó mang tính thực dụng của người Mỹ. Nó không hàm ý mọi chuyện đều hoàn hảo vượt mức mong đợi, mà chỉ mang tính cách chung chung. Có người còn gọi là ba phải.
Khi có ai hỏi bạn có khỏe không? Bạn trả lời OK. Như vậy không có nghĩa là bạn khỏe như voi, mà như vậy cũng không có nghĩa là bạn đang ốm liệt giường.
Tác giả Metcalf vẫn còn dạy môn Anh ngữ tại trường cao đẳng MacMurray ở thành phố Jacksonville ở Illinois. Ông còn là Tổng Thư Ký của Hội Các Nhà Phương Ngữ Hoa Kỳ. Ông vẫn cố gắng vận động để cả nước Mỹ xem ngày 23 tháng 3 là ngày OK Day, để kỷ niệm ngày từ này xuất hiện đầu tiên.

Metcalf nói ngoài ông ra, còn có một tác giả nữa, Thomas Harris cũng viết một cuốn sách có đề tựa là “Im OK, You're OK”. Theo ông, sách này phản ảnh tâm lý yêu chuộng tự do của người Mỹ. Im OK có nghĩa là tôi có thể làm những gì tôi muốn. You're OK có nghĩa là bạn có thể làm những gì bạn muốn. Có thể là chúng ta không làm giống nhau. Nhưng như thế cũng OK.
Theo như định nghĩa này thì hình như đồng bào ta không nghĩ như thế. Đối với chúng ta, Im OK có nghĩa là tôi có quyền làm những gì tôi muốn. Nhưng nếu You muốn OK thì You phải làm giống như tôi.

Phải chăng vì văn hóa của mình là văn hóa No OK?

Xem bài gốc