Phong trào đối lập Cuba ngày càng mạnh lên

Guillermo Farinas là một trong những nhà đối lập hàng đầu của Cuba. Từ một sỹ quan quân đội cộng sản, ông đã dấn thân trên con đường đấu tranh chống độc tài đấy gian nan, khúc khủyu. Ông đã đặt cả sinh mạng của mình vào cuộc đối đầu với chế độ cộng sản...

Guillermo Farinas cùng một số nhà đối lập của Cuba đã đến Ba Lan theo lời mời của Viện Lech Walesa. Nhân dịp này, phóng viên Maciej Stasinski của nhật báo WYBORCZA đã phỏng vấn Farinas.
Qua bài phỏng vấn, chúng ta thấy được tầm nhìn và cách tổ chức đấu tranh của những người đấu tranh chống chế độ độc tài cộng sản Cuba. Họ cũng đi qua những bước phân tán, hành động đơn lẻ. Họ lập ra nhiều tổ chức. Các tổ chức này quá nhỏ yếu, lại không thể kết hợp hoạt động vì một mục đích chung. Giờ đây họ đã nhận ra, muốn thắng được chế độ độc tài cộng sản, họ cần có một mặt trận (một mặt trận chứ không phải một đảng) đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân cùng tham gia đấu tranh.

Yoani Sanchez và "Anh hùng diệt Cộng" cựu tổng thống Ba Lan Lech Walesa

Maciej Stasinski: Tại sao chính quyền Cuba cho phép các nhà đối lập ra nước ngoài? Hai tuần trước đây, blogger Yoani Sanchez đã đến đây để nhận giả thưởng nhân vật năm 2013 của nhật báo Wyborcza. Hôm nay thì đến ông.
Guillermo Farinas: Chế độ độc tài muốn đánh bóng hình ảnh của mình trước các quốc gia dân chủ phương tây. Họ sẽ cần nguồn tài chính và đầu tư từ Mỹ và châu Âu. Họ hiểu rằng, Venezuela, chiếc phao cứu nạn cuối cùng cho chế độ cộng sản của Cuba sẽ sụp đổ. Họ chuẩn bị cho kịch bản, khi hàng tỷ đô la từ Venezuela không còn chảy sang Cuba nữa. Chế độ độc tài Cuba đã từ lâu biết rằng, Hugo Chavez sẽ chết vì ung thư và cái gì đang chờ đợi họ.

Chủ nghĩa cộng sản Cuba vẫn đang được những người theo cánh tả ở châu Mỹ Latinh ủng hộ, nhưng điều đó chưa đủ, nền kinh tế của họ cần được cấp cứu khẩn cấp. Vì vậy họ thử nghiệm một hành động để tranh thủ cảm tình của Mỹ và EU. Họ thả các tù chính trị, cho phép các nhà đối lập ra nước ngoài.

Farinas ngất xỉu trong một cuộc tuyệt thực, tháng 3/2010

Nhưng trước đây họ đã phớt lờ những yêu sách này của phương tây.

- Nhưng giờ đây Fidel đã không còn lãnh đạo nữa, Raun đã thay thế. Đó là hai con người hoàn tòan khác nhau. Fidel coi mình như một ông thánh, tự quyết định mọi việc, không cần giải thích cho bất cứ ai, hậu quả những người thừa hành phải trả giá. Tự cho mình là người chỉ huy thiên tài, Fidel chỉ yêu có bản thân mình. Ác quỷ sẽ mất việc, khi Fidel chết.

Raul là một con người bình thường, nhưng rất coi trọng chức vụ. Tàn nhẫn nhưng biết nghe ngóng, làm việc theo tập thể, yêu quý gia đình. Trong 6 năm đã kiên trì thay thế tay chân của Fidel bằng người của mình. Hiện nay nắm giữ chặt chẽ hai bộ quốc phòng và nội vụ.

Fidel sẵn sàng đón nhận sự bùng nổ của của xã hội. Đối với nó, điều quan trọng là quyền lực cá nhân chứ không phải tương lai của đất nước.

Raul muốn lợi dụng thời gian, chờ cho đến khi ông anh chết, sẽ nhượng bộ để giữ chính quyền. Vài năm gần đây, chế độ độc tài đã nghiên cứu những kinh nghiêm của các nước Nga, Ukraina, Belarusia và Mehico. Họ xem xét mô hình chính quyền của các đảng trong các quốc gia nói trên. Đặc biệt họ rất quan tâm đến chủ nghĩa Putin.

Farinas (cầm nạng) bị bắt trong một lần biểu tình đòi nhân quyền, tháng 1/2011

Không phải mô hình Trung Quốc?

- Không, vì Trung Quốc vẫn chỉ có một đảng cầm quyền. Raul biết rằng, Cuba với mô hình Trung Quốc không thể thuyết phục được Mỹ và Châu Âu. Dân chủ hình thức và mị dân, dưới sự kiểm soát chặt chẽ của chính quyền là mô hình mà Raul muốn chọn lựa. Bởi vậy, người đương chức phó thủ tướng Miguela Diaz-Canela, 51 tuổi, bàn tay chưa dính máu là người Raul chọn để kế cận.
Có ai đó giống Gorbachev?

- Không, chỉ có người giống như Aleksander Lukasenko của Belarusia. Raul Castro đã nói rằng, sau 5 năm nữa sẽ không ra ứng cử chức chủ tịch một lần nữa. Đó muốn nói đến Diaz-Canela sẽ thay thế và gửi tín hiệu đến các nhà đấu tranh cho dân chủ, đến những Kiều bào, đến thế giới: Các anh hãy chờ đợi! Đừng phiêu lưu, sau một vài năm nữa Fidel chết, chúng tôi sẽ bắt đầu công cuộc chuyển đổi được kiểm soát.

Hiện nay chính quyền còn đang xây dựng chủ nghĩa Putin. Thực hiện cải tổ một vài chính sách: Cho phép người dân buôn bán nhà cửa, ô tô, sử dụng internet, điện thoại cầm tay, nông dân được canh tác cá thể. Qua đây, chính quyền muốn người dân hiểu rằng, chế độ cộng sản Cuba sẽ chuyển sang thể chế mới, mềm dẻo hơn.

Tang lễ lãnh tụ đối lập Osvaldo Pai Sardinas

Những người đối lập sẽ làm gì trước tình hình này?

- Chúng tôi không cho phép họ. Giống như cuộc đấu vật đang chờ đợi chúng tôi. Họ muốn cho rất ít, còn chúng tôi muốn tối đa, trong khả năng có thể của mình.

Đối lập đã thay đổi. Cho đến thời điểm này còn yếu, chia rẽ và rất ít tiếng tăm. Chúng tôi phải chấm dứt tình hình này. Chúng tôi phải xây dựng phong trào đối lập rộng khắp, lần đầu tiên hiện diện trong tất cả các địa phương của đất nước, dưới sự chỉ đạo có trách nhiệm. Chúng tôi phải chấm dứt tình trạng, mỗi một người đối lập là một lãnh tụ nhỏ của một đảng nào đấy và hoạt động chỉ để tồn tại và đi định cư ở nước ngoài.

Chúng tôi phải ở lại hòn đảo và sát cánh bên nhau cùng đấu tranh. Tổ chức mới LIÊN MINH YÊU NƯỚC được chỉ đạo bởi 16 người. Chúng tôi đã có 5000 hội viên, đây là một sự kiện chưa từng có ở Cuba.

Từ đâu mà có sự thay đổi này?

- Những người Cuba tự nhận ra rằng, sự phân tán sẽ không dẫn đến đâu. Đầu những năm 90, tôi đã tham gia trong 11 dự án thống nhất đối lập, tất cả đều đổ vỡ vì luôn gặp phải vấn đề khó khăn nhất, ai sẽ là người đứng đầu. Sau cái chết của Osvaldo Pai Sardinas (chủ tịch Phong Trào Giải Phóng Cơ Đốc Giáo), do an ninh gây ra trong tai nạn giao thông, đã chứng tỏ rằng, toàn bộ phong trào đối lập không thể chỉ dựa vào một người. Khi tôi được trao giải thưởng Sakharov, những người bạn ở các tổ chức đối lập khác, mong muốn củng cố phong trào đối lập nói với tôi: "Anh sẽ là lãnh tụ". Tôi trả lời: "Sẽ không có việc đó, anh phải chịu trách nhiệm trước nhóm của anh, chúng ta phải hoạt động cùng nhau. Giải thưởng Sakharov giúp chúng ta thực hiện điều này".
Đấu tranh là công việc chung. Chỉ khi nào chính quyền chấp nhận thương lượng, lúc đó chúng ta mới nghĩ đến việc lựa chọn người đứng đầu, theo phương pháp bầu cử dân chủ. Chúng tôi phải chuẩn bị cho thời điểm này. Khi đó, chúng tôi sẽ tập trung các nhóm lại để bàn bạc.

Lần đầu tiên, chúng tôi đã kết hợp các lực lượng đấu tranh cho dân chủ của các thế hệ khác nhau. Từ những người sáng lập đến những thanh thiếu niên ủng hộ dân chủ. Những người ở tuổi từ 60 đến 80 như: Hector Palacios, Rene Gomez Manzano, Elizardo Sanchez, Felix Bonne. Họ đã giúp đỡ những người đối lập trẻ thống nhất lại. Họ là những cố vấn, nhũng người che chở cho LIÊN MINH YÊU NƯỚC. Đó là sự thay đổi chất lượng mang đặc tính Cuba.

Poster giải Sakharov 2010, năm Farinas được chọn trao

Nỗi sợ hãi trước đây làm tê liệt nhân dân nay đã biến mất?

- Đúng, nỗi sợ hãi đã giảm đi rất nhiều. Chúng tôi không sợ bị giết hay bị đưa vào nhà tù, nhưng chúng tôi sợ tư tưởng nóng vội, phân tán, không tập trung cho mục tiêu chính, không đấu tranh kiên trì đến chiến thắng hoàn toàn. Giờ đây, chiến thắng đang điểm từng giờ. Hãy đừng thêm một người nào rời khỏi Cuba. Chúng tôi phải vượt qua kỳ sát hạch để có giấy chứng nhận và những kinh nghiệm cho những người đi sau chúng tôi.

Các ông cần đạt tới những mục tiêu nào?

- Chúng tôi có 5 yêu cầu mang tính nguyên tắc.

Thứ nhất, thả vô điều kiện tất cả các tù nhân chính trị, hiện có 82 người. Thứ hai, chính quyền phải phê chuẩn và thực hiện Tuyên Ngôn Phổ Quát Quyền Con Người và Công Dân. Thứ ba, mọi người dân Cuba phải được tự do tiếp cận với thông tin, internet, được quyền có báo chí, truyền thông tư nhân độc lập, Thứ tư, tự do thành lập các đảng phái chính trị và các tổ chức độc lập. Thứ năm, cho phép tất cả những người Cuba ở trong nước và định cư ở nước ngoài tham gia vào đời sống chính trị, kinh tế của đất nước.

Tức là hòa giải với những người đã bỏ nước ra đi?

- Đúng như vậy. Tôi đã đến Miami bang Floryda. Tôi đã gặp gỡ tất cả những người Cuba ở đó, từ thành phần cứng rắn đến ôn hòa. Ở mọi nơi tôi đều thấy sự đồng thuận, họ ủng hộ chúng tôi. Họ nói: "Các anh có lý, chúng tôi ủng hộ các anh, giúp đỡ các anh"

Không một ai bác bỏ những dự kiến hoặc đặt điều kiện đối với chúng tôi. Họ đặt câu hỏi, chúng tôi có yêu cầu gì đối với họ. Chúng tôi, những người đang sống trên hòn đảo hiểu rằng, chúng tôi cần phải cất cái đầu cải tổ quá nặng nề lên. Họ cũng biết như vậy. Không phải những kiều dân sẽ giải phóng cho chúng tôi, chính chúng tôi phải tự giải phóng mình, họ chỉ giúp đỡ.

Farinas đã không ngồi được trên chiếc ghế dành cho người được giải Sakharov 2010

Chế độ Raul Castro coi trọng các ông?

- Hiện tại thì chưa. Chế độ độc tại mong muốn yên ổn ngự trị đến năm 2018. Chúng tôi bác bỏ ý định này. Cần thiết cuối cùng là huy động lực lượng quần chúng. Những ngày ở Ba Lan, trong Viện Lech Valesa, chúng tôi mong muốn tìm hiểu, bằng cách nào mà SOLIDARNOSC (Công Đoàn Đoàn Kết) trong những năm 80 phát triển đến hàng triệu đoàn viên. Chỉ khi nào làm được như vậy, chúng tôi mới buộc chính quyền ngồi vào bàn đàm phán. Cách đây nửa năm, chúng tôi có 2000 hội viên, hiện nay hơn 5000, hết năm 2013 chúng tôi muốn có 10000.

Chúng tôi sẽ áp dụng nhiều biện pháp: tổ chức xuống đường phản đối, thành lập các nhóm nhà báo độc lập, các tạp chí in giấy và điện tử. Chúng tôi sẽ tổ chức mạng lưới phân phối báo và đĩa CD từ tay người này đến tay người khác, từ nhà này đến nhà khác. Yoani Sanchez huấn luyện những người đối lập sử dụng internet và dự định ra tờ báo mạng hàng ngày. Chúng tôi sẽ làm chương trình bằng video và phát tán trên hòn đảo.

Càng ngày Twitter và Facebook càng phát triển rộng rãi ở Cuba. Khi công an đánh đập hoặc đóng các trang của một blogger nào đó, tin tức lan truyền với khẩu hiệu: "Chúng ta đi đến đồn công an để đòi hỏi giải thích". Ngoài những hành động phản đối, chúng tôi phải sử dụng hình thức thuyết phục bằng lý lẽ.

Raul: Tôi sẽ truyền ngôi cho tay này Diaz Canela

Ông nói, chế độ đã phát đi tín hiệu?

- Hiện nay là thời điểm đặc biệt. Xã hội bất bình và giận dữ cao độ mà tôi chưa từng thấy. Người dân đã hết sợ hãi, chế độ độc tài chưa bao giờ yếu như hiện nay. Bắt đầu đặt sợi dây và tự thắt cổ mình. Giờ đây, họ đã ngừng nhắc đến chủ nghĩa Mark-Lenin, đến chủ nghĩa xã hội một cách triệt để, bởi họ đang thử nghiêm cải tổ tự do. Để mị dân, họ thay những người giáo điều bằng những người trung thành.

Trong lãnh đạo quân đội, có hai xu hướng. Những người trẻ muốn thương lượng sau khi Fidel chết, những người già không muốn có bất cứ một sự nhượng bộ nào vì bàn tay họ đã vấy máu. Đại diện cho hai xu hướng này là tướng trẻ Alvaro Lopez Miera và tướng già Anton Enrique Luzon Battle. Cả hai đều muốn duy trì chế độ Raul Castro. Ai sẽ thắng, chúng tôi không thể đoán trước được, nhưng chúng tôi phải chuẩn bị đối phó với cả trường hợp, nếu hàng loạt những nhà hoạt động của chúng tôi sẽ đi ngồi tù.

Vai trò của nhà thờ thế nào?

- Nhà thờ hiện nay đóng vai trò thật ô danh. Cách đây 3 năm hồng y Jaime Ortega (ảnh trên với Raul Castro) và các cơ quan của nhà thờ đã muốn chiếm đoạt thành quả thả các tù chính trị. Nhà thờ đã không hoạt động gì để giúp đỡ những tù nhân đấu tranh bằng tuyệt thực. Làm lễ cầu nguyện cho Fidel Castro, nhưng từ chối làm lễ cầu nguyện cho Orlando Zapata Tamayo, một tù nhân chính trị đã tuyệt thực đến chết năm 2010. Các linh mục đã cầu nguyện cho sức khỏe của Hugo Shaveza, nhưng hồng y Ortega đã cấm các linh mục làm lễ cầu nguyện cho Larua Pollan, một người lãnh đạo một tổ chức đấu tranh cho dân chủ chết.

Hồng y đã quá tuổi 75 cách đây hai năm, nhưng không về hưu. Ông đã yêu cầu giáo hoàng để tiếp tục tại vị. Chúng tôi không chấp nhận nhà thờ với một người lãnh đạo như vậy. Nhà thờ đã trở thành cơ sở hợp tác với chế độ độc tài.

Canela: Bà con yên tâm, 5 năm nữa thôi

Ông đã từng là một người trung thành của quân đội, con người của chiến tranh, Nay ông tuyên bố con đường đi đến thương lượng hòa bình với chế độ độc tài?

- Chủ nghĩa Mark-Lenin đã chỉ dậy cho tôi biết căm thù. Khi tôi rời bỏ chế độ, tôi trở thành người kito giáo thực hành. Tôi đã đọc kinh thánh, tôi hiểu rằng, phải biết tha thứ cho kẻ thù của mình, không có con đường nào khác. Tôi không muốn trả thù, tôi muốn phải giải quyết mọi việc theo luật pháp.

Nếu tôi không thay đổi, giờ đây tôi có thể là một đại tá, một kẻ vô liêm sỉ, một kẻ mà tương lai của những người đồng hương, của đất nước không hề làm mình bận tâm. Hoặc không đủ dũng khí để trở thành người đối kháng. Tôi biết như vậy vì tôi có những người bạn là đại tá, cùng lứa tuổi với tôi, họ cũng đã nói với tôi như thế.
ĐINH MINH ĐẠO
Bài gốc: (Ác quỷ sẽ thất nghiệp khi Fidel Castro chết)