Phiếm đàm về Viện Khổng tử

- Này! Một trong những điểm nhấn trong chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường là thỏa thuận về Viện Khổng Tử được đề cập đến trong tuyên bố chung ngày 15/10/2013. Viện này sẽ được thành lập tại Đại học Quốc gia Hà Nội.

- Ông Lý Khắc Cường chỉ hoàn thành nốt cái công việc mà ông Tập Cận Bình vào cuối năm 2011 trên cương vị Phó Chủ tịch Trung Quốc đã đề cập với lãnh đạo Việt Nam. Nhưng mà hay ho gì cái thứ người ta vứt đi hoặc chê bai bây giờ nước mình lại trịnh trọng thành lập.
Học Viện Khổng Tử thuộc Trường Đại học McMaster University Canada bị đóng cửa từ tháng 7/2013 sau năm năm hoạt động. Học Viện này bị chỉ trích là được chỉ đạo bởi Tổng Lãnh sự Trung Quốc tại Canada để làm công tác tình báo nhằm chi phối và gây ảnh hưởng tới các quan chức bản xứ.
Người Anh cho rằng sự tồn tại của Viện Khổng Tử ở Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị Luân Đôn (LSE- London School of  Economics and Political Science) là một điều kỳ quặc vì Khổng Tử vốn trọng Nho học và xem khinh buôn bán.
Tờ China Daily đưa ra một thống kê cho rằng có 64 Viện Khổng Tử đang hoạt động trong các trường đại học ở Mỹ. Cũng tờ báo này lại mâu thuẩn với chính mình khi đưa ra một thống kê rằng có 81 Viện Khổng Tử ở Mỹ. Năm 2012 có 51 trong số 600 giảng viên người Trung Quốc làm việc trong các Viện này buộc phải về nước vì vi phạm luật di trú của Mỹ. Mà theo tôi Khổng Tử được suy tôn là Vạn thế Sư biểu-Bậc thầy của muôn đời nhưng đâu có phải là con người hoàn hảo.

- Sao anh lại nói ông ấy lại là con người chưa được hoàn hảo?
- Nhân vô thập toàn. Trong sách Luận Ngữ ông ấy viết như thế này về phụ nữ: “Duy nữ tử dữ tiểu nhân vi nam dưỡng dã: cận chi tắc bất tốn, viễn chi tắc oán” (Duy có nữ tử và tiểu nhân là khó nuôi, gần nó thì nó vô phép, xa nó thì nó oán hận). Khi đem phụ nữ ghép liền với tiểu nhân không hiểu Không Tử có nghĩ đến mẹ mình không?
- Chắc cũng phải có hoàn cảnh cụ thể thế nào ông ấy mới viết câu ấy để lại cho đời sau chứ?

- Có đấy! Khổng Tử sinh năm 551 TCN vào thời Xuân Thu tại làng Xương Bình, nước Lỗ (nay là huyện Khúc Phụ, tỉnh Sơn Đông). Ông là người có dị tướng: người cao lớn, mặt to và có những vạch như quả dưa, mắt lồi, lỗ mũi rộng, lộ hầu, râu rậm, mồm rộng, răng thưa. Với ngoại hình như vậy ông khó mà lấy được cảm tình của các cô gái. Trong quá trình đi cưa kéo phái nữ chắc phải nhiều lần bị từ chối hay chế nhạo vì vậy chuyện ông có viết một câu không hay về phụ nữ âu cũng là một điều dễ hiểu. Tuy vậy đến năm 19 tuổi Khổng Tử cũng lấy được vợ. Vợ ông là Nguyên Quan thị người nước Tống. Năm 20 tuổi sinh con tên là Bá Ngư. Khổng Tử cả đời đem đám học trò đi du thuyết các nước nhưng chẳng có ai trọng dụng, cuối đời về quê mở lớp dạy học và… ly hôn với vợ, thời ấy gọi là “xuất thê”. Tôi cho rằng đó là một việc làm bất nhân vì trong khi Khổng Tử đi chu du thiên hạ thì Nguyên Quan thị ở nhà chờ chồng, nuôi con và phụng dưỡng tứ thân phụ mẫu, không có lý do gì để ruồng rẫy một người vợ như thế.

- Tôi cũng thấy như vậy. Bát điều mục của Nho giáo viết trong sách Đại Học gồm có: Cách vật - Trí tri - Thành ý - Chánh tâm - Tu thân - Tề gia - Trị quốc - Bình thiên hạ. Điểm lại cuộc đời của Khổng Tử tôi chỉ thấy ông ta làm được mỗi cái việc Tu thân, các việc còn lại là Tề gia, Trị quốc, Bình thiên hạ ông ta chẳng làm gì được sất. Vậy thì việc thành lập một Viện Khổng Tử để học tập ông ấy xem ra cũng chỉ là việc làm vô bổ.
- Chẳng qua nó là cái sự đời!
- Sự đời là làm sao?
- Sự đời nó như thế này:
Sáng trăng em tưởng tối trời
Em ngồi em để cái sự đời em ra
Sự đời bằng cái lá đa
Đen như mõm chó tiên sư cha cái sự đời. - Huỳnh Văn Úc/trannhuong

Tác phẩm điêu khắc Khổng tử được làm bằng silicon, sắt thép, sợi carbon và acrylic của nghệ sĩ Trung Quốc Zhang Huan triển lãm ngày 29/1/2011 tại Bảo tàng Nghệ thuật Rockbund ở Thượng Hải.
Tham khảo thêm:
-Viện Khổng tử - Cuộc xâm lăng văn hóa của Trung quốc
-Viện Khổng tử - Những điều cân nhắc
-Viện Khổng tử - Đôi điều suy nghĩ